विश्व खबर 
काठमाडौं – नेपाल राष्ट्र बैंकको पछिल्लो तथ्यांकले देशबाट विदेशमा अध्ययन गर्न जाने विद्यार्थी र भ्रमणकर्ताहरूले गरेको खर्च वर्षैपिच्छे उकालो लागिरहेको देखाउँछ। चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ का १० महिनामा मात्र एक खर्ब ८५ अर्ब तीन करोड रुपैयाँ मुलुकबाट बाहिरिएको छ। यो रकम अघिल्लो वर्षको तुलनामा १७.९ प्रतिशतले बढी हो।
विदेशमा पढ्न जाने विद्यार्थीहरूको संख्या बढ्दै गएको र तिनको शिक्षासम्बन्धी खर्च समेत महँगो भएको बताइन्छ। बैंकको विवरण अनुसार, यो अवधिमा मात्र विद्यार्थीहरूसँगै एक खर्ब १२ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ बाहिरिएको छ। अघिल्लो वर्ष यो आंकडा एक खर्ब चार अर्ब २५ करोड रुपैयाँ थियो।
अर्थशास्त्रीहरूका अनुसार, पछिल्ला वर्षमा नेपाली विद्यार्थीको मुख्य गन्तव्य अस्ट्रेलिया, जापान, अमेरिका र युरोपका देशहरू हुँदै आएका छन्। यी मुलुकमा पढाइको खर्च महँगो हुनुका साथै बासस्थान र जीवनयापनका खर्च पनि उल्लेख्य छन्।
भ्रमण खर्चको पनि लगातार वृद्धि देखिएको छ। अघिल्लो आर्थिक वर्षका १० महिनामा यो १ खर्ब ५६ अर्ब ९५ करोड रुपैयाँमा सीमित थियो भने यस वर्ष एक खर्ब ८५ अर्ब तीन करोड रुपैयाँ पुगेको छ। यसको अर्थ, विदेश घुम्न वा छोटो अवधिको तालिम, सेमिनार वा उपचारका लागि समेत खर्च बढ्दो छ।
बैंकका अधिकारीहरू भन्छन् – अध्ययन र भ्रमणका लागि रकम बाहिरिनुले नेपाली रुपैयाँको माग बढाउँछ र विदेशी मुद्राको सञ्चिति घटाउँछ। यो दीर्घकालीन रूपमा अर्थतन्त्रका लागि चिन्ताजनक हुन सक्छ।
यद्यपि, शिक्षा क्षेत्रका विज्ञहरूले भने यो परिपाटीलाई दुवै तरिकाले हेर्नुपर्छ भन्ने सुझाव दिन्छन्। एकातिर, विदेशमा शिक्षा हासिल गरेर फर्किएका युवाले मुलुकको श्रम र ज्ञान बजारमा योगदान दिन सक्छन्। अर्कातिर, यो प्रक्रिया लामो समयसम्म अर्थतन्त्रको विदेशी मुद्रा सञ्चिति कमजोर बनाउने कारक बन्ने हो कि भन्ने डर पनि उत्तिकै छ।
विदेशमा पढ्न जानेको संख्या र भ्रमण खर्च यसरी नै बढिरहने हो भने यसले नेपालको वैदेशिक मुद्राको सञ्चितिमा थप दबाब पार्न सक्ने विश्लेषकहरू बताउँछन्। सरकारले यसमा नीतिगत हस्तक्षेप गर्नुपर्ने माग पनि उठ्न थालेको हाे ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्